Điều trị bệnh trĩ, lòi dom, thoát giang, trong kho tàng thuốc Y học cổ truyền, có rất nhiều bài thuốc kinh nghiệm của người xưa truyền lại. Rất tiếc là được ghi chép rải rác, hoặc qua truyền khẩu. Chúng tôi tổng hợp lại và giới thiệu đến quý độc giả, để nếu có gặp trường hợp bệnh, quý vị có thể tham khảo một cách dễ dàng, từ đó rút ra được bài thuốc thích hợp cho hoàn cảnh, điều kiện mình đang có… để sớm khỏi được bệnh.
• Lá cây hoa hòe 1 cân, rửa sạch, hấp chín, phơi khô, nấu uống. Uống liên tục nhiều ngày chẳng những khỏi bệnh trĩ mà còn thêm sáng mắt, vô hại.
• Lá ké đầu ngựa lượng đủ dùng, hái ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch, rửa sạch, tán nhỏ. Mỗi lần dùng 1 đồng cân, uống với nước đun sôi để nguội, rất hay.
• Lá sen (lấy loại lá sen mọc là là trên mặt nước), sấy khô, tán nhỏ, mỗi lần dùng 4g, uống với rượu. Lại dùng lá sen khác, rắc thuốc hột lá sen đó lên trên rồi ngồi lên, rất hay.
• Vỏ cây hoa hòe (nam bóc phần vỏ hướng mặt trời mọc, nữ bóc phần vỏ hướng mặt trời lặn), rửa sạch, giã nát, sắc đặc với một lượng nước vừa phải, khi nước nóng bốc hơi thì xông hậu môn, nước còn nóng ít thì ngâm hậu môn vào trùng sẽ tự ra. Cứ thế, dùng phương thuốc này vài ba lần là khỏi.
• Rau ngổ một lượng lớn, nấu trong nồi to tới khi sôi kỹ, đang bốc hơi, bắc nồi xuống đổ nước rau ngổ ra chậu, xông hậu môn, khi nước còn âm ấm ngồi ngâm hậu môn trong nước rau ngổ và rửa kỹ chỗ trĩ lở loét, rất mau khỏi nếu liên tục dùng phương thuốc này trong 5-6 ngày.
• Hoa mào gà (cả cây) lượng đủ dùng, rửa sạch, nấu sôi lấy nước. Chia làm 3 lần uống trong ngày: sáng, trưa, chiều rất hay.
• Hoa lựu trắng 18g, rửa sạch, nấu với lượng nước thích hợp, nước sôi kỹ, chắt ra, chia làm 3 phần đều nhau, uống vào sáng, trưa, tối trước 3 bữa ăn. Cứ 5 ngày là 1 hạn kỳ trị liệu.
• Lá chuối tiêu (lá tươi) dùng một lượng lớn, mỗi lần đi đại tiện, đừng có rửa, cứ việc lấy lá chuối mà chùi và ấn búi trĩ vào. Còn trái chuối tiêu chín thì ăn vào buổi sáng sớm, vỏ chuối tiêu thì phơi khô, sao vàng, nấu lấy nước uống. Thường phải kiêng tôm và thịt mỡ.
• Củ cỏ cú (Hương phụ) 20g, Cam thảo đất 20g. Phơi khô, tán bột. Ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê.
• Thuyền thoái (Xác ve), tán bột, hòa dầu mè, bôi.
• Ngũ bội tử, phèn chua phi, đều 8g, hòa với nước nóng, rửa, sẽ thu búi trĩ lại.
• Rễ cỏ tranh, Bèo tai chuột, Rễ chanh, Cỏ bấc, Dây trầu lươn, Phèn xanh, đều 8g. Nấu lấy nước xông vào mụn trĩ, sau đó dùng nước thuốc này để rửa trĩ.
• Bạch truật, Xuyên khung, Đinh hương, Vỏ bưởi khô, đều 8g. Tán nhỏ, gói vào giấy, để vào lửa than cho khói bốc lên xông trĩ.
• Thầu dầu tía (đu đủ tía) 9 hột, Con học trò nước (thứ cao cẳng hay chạy trên mặt nước) 9 con. Hai thứ giã nát, xào với giấm thanh cho nóng, vạch tóc ra, đắp vào nê hoàn cung (tức huyệt Bá hội – giữa đỉnh đầu). Bệnh nhân phải coi chừng, nếu trĩ rút lên thì gỡ bỏ thuốc đi, để lâu có hại, vì sức thuốc quá mạnh.
• Rễ cây Vú sữa tía (nhổ cả rễ, rửa sạch), Rễ tranh. Hai thứ lượng bằng nhau, chặt nhỏ, cho vào nồi đất và cho nước vào nấu. Uống thay nước trà hàng ngày.
• Lá Dâu non, Lá ổi non, Phèn chua. Lượng bằng nhau. Ba thứ hợp chung nấu lâu lâu, lúc còn âm ấm, dùng bông gòn chấm nước thuốc rửa chỗ trĩ. Ngày rửa 4 lần. Sau đó, lấy lá vông (nem) hơ trên lửa, úp vào chỗ trĩ.
• Một nắm lá cỏ Mực (20g) cả rễ, giã vào cối đá cho nhuyễn như bùn, lấy 1 chén rượu cúc rót vào, vắt lấy nước đặc mà uống, còn bã đặt vào chỗ nổi mụn, chỉ ba lần là khỏi.
Giã lá Ích mẫu, lấy nước đặc, uống hàng ngày.
• Nấu nước Kinh giới hàng ngày rửa.
• Dùng Nghệ tán nhỏ, đổ vào chỗ lở sẽ tiêu dần dần.
• Dùng 1 nắm lá Bạc hà đổ vào nồi nước đun sôi, vừa xông vừa rửa, đoạn lấy bã nó đắp vào, hoặc khi rửa rồi, dùng phèn phi, long não tán nhỏ mà đổ vào thì chóng khỏi.
• Dùng quả Chanh héo (để cách năm) đốt trong lò, hứng khói mà xông.
• Dùng quả Chỉ xác nướng nóng, ép vào 7 lần là khỏi.
• Chỉ xác tán nhỏ, cho vào trong bình, sắc sôi trăm lần, trước xông, sau rửa.
• Mầm non trên cây cam 100 cái, tán nhỏ, luyện mật làm viên to bằng hạt bắp, mỗi lần, bệnh nhẹ uống 9g, bệnh nặng thì 15g, dùng hoa Hòe sắc làm thang uống 1 lần là khỏi (Phải kiêng phòng sự 100 ngày).
• Tiểu hồi hương 6g, nghiền bột, ngâm nước uống, nhẹ thì vài lần là khỏi.
• Đầu con ba ba đốt thành than, tán bột, hòa với mỡ heo bôi sẽ rút lên ngay.
• Rau giấp cá tươi 40g, giã nát, vắt lấy nước cốt uống, nước và bã rửa và đắp.
• Lá sen non (sát mặt nước), sao, tán bột, mỗi lần dùng 8g, hòa với ít rượu uống. Bên ngoài dùng lá sen tươi đựng bột lá đã tán trên, để vào chỗ trĩ lòi ra, ngồi thường xuyên sẽ rút lên.
• Vỏ quả ấu, sao, tán bột, uống 8g với nước sôi.
• Liên tu (tua sen), Hắc khiên ngưu, mỗi thứ 60g, Đương quy 20g. tán bột, ăn lúc đói. Mỗi lần 8g với chút rượu, ngày 2 lần. Kiêng các thứ nóng, 5 ngày là có kết quả.
• Lá La tươi, ngắt bỏ cuống và gân, giã nát, sao nóng, rịt vào sau khi đã rửa sạch chỗ lòi dom. Có thể để nguyên lá, úp vào dom hoặc nướng cháy lá, vo lại, nhét vào hậu môn. Nên làm buổi tối trước khi đi ngủ để tránh đi lại. Bệnh nhân bị lòi dom thường khỏi rất nhanh, đi lại bình thường, 2-3 năm không thấy tái phát. Có người lòi dom 4-5cm dùng cũng khỏi.
• Lá thiên lý 100g, muối ăn 5g. Hái lá thiên lý non và lá bánh tẻ, rửa sạch, giã nhỏ với muối, thêm chừng 30ml nước cất, lọc qua vải gạc. Dùng nước này tẩm vào gạc vô trùng, đắp lên chỗ lòi dom đã rửa sạch bằng thuốc tím. Băng như đóng khố. Ngày làm 1-2 lần. Trong vòng 3-4 ngày thường khỏi.
